การใช้เงินดิจิทัลวอลเล็ต (Digital Wallet) ยังไม่มีวิธีการออกมาอย่างเป็นทางการโดยละเอียดว่าจะใช้เงินนี้อย่างไร มีเพียงข้อมูลที่ระบุเกี่ยวกับเอกสารที่ต้องใช้คือบัตรประชาชน โดยไม่จำเป็นต้องใช้สมาร์ทโฟน- ดิจิทัลวอลเล็ตเป็นสิทธิถ้วนหน้า ให้คนไทยทุกคนที่มีอายุ 16 ปีขึ้นไป กรณีคนที่มีบัตรสวัสดิการอื่นๆ เช่น คนชรา คนพิการ ก็จะได้รับเงินเต็มจำนวน 10,000 บาทเช่นกันโดยไม่หัก
- ข้อจำกัดที่สำคัญคือ ต้องใช้จ่ายที่ร้านค้าต่างๆ ในรัศมี 4 กิโลเมตร จากที่อยู่ตามทะเบียนบ้าน สามารถปรับเปลี่ยนตามภูมิประเทศได้แต่ยังไม่กำหนดเนื่องจากต้องใช้เวลาศึกษาก่อน และใช้ภายใน 6 เดือน สามารถใช้จ่ายครั้งเดียวทั้งหมดหรือทยอยใช้ไปเรื่อยๆ ก็ได้
ภาพ: สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ
เงินดิจิทัล 10,000 บาทจะได้เมื่อไหร่? คือคำถามที่หลายคนต่างเริ่มทวงถามถึงนโยบายที่พรรคเพื่อไทยหาเสียงไว้ เพื่อหวังกระจายรายได้สู่ชุมชนและกระตุ้นเงินหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ หลัง เศรษฐา ทวีสิน จากพรรคเพื่อไทย ได้รับเสียงโหวตเห็นชอบ 482 คะแนนให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 ของประเทศไทย
ด้วยข้อถกเถียงจากหลายภาคส่วนที่ข้องใจกับนโยบายเงินดิจิทัล 10,000 บาท ถึงกระบวนการและการบริหารจัดการที่อาจมีจุดอ่อนด้านความไม่โปร่งใสได้ รวมถึงงบประมาณที่ต้องใช้จำนวนมหาศาลกับคนประมาณ 50 ล้านคน ที่มากกว่า 500,000 ล้านบาท และการเป็น ‘นโยบายแจกเงิน’ ที่อาจเหมือนแนวทางทำประชานิยมแบบในยุคทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี
ไทยรัฐพลัสจึงสรุปวิธีการใช้เงินดิจิทัลวอลเล็ต 10,000 บาท ที่มีทั้งข้อดีและข้อจำกัดของนโยบายที่อาจส่งผลกระทบในอนาคต รวมถึงข้อสงสัยต่างๆ ของประชาชนที่พรรคเพื่อไทยยังไม่มีคำตอบ
เงินดิจิทัลวอลเล็ต 10,000 บาท ต้องใช้อย่างไร
การใช้เงินดิจิทัลวอลเล็ต (Digital Wallet) นั้นยังไม่มีวิธีการออกมาอย่างเป็นทางการโดยละเอียดว่าประชาชนจะใช้เงินนี้อย่างไร มีเพียงข้อมูลที่ระบุเกี่ยวกับเอกสารที่ต้องใช้คือบัตรประชาชน โดยไม่จำเป็นต้องใช้สมาร์ทโฟน คล้ายกับวิธีการจ่ายเงินของโครงการ ‘คนละครึ่ง’ หรือ ‘เราเที่ยวด้วยกัน’
สิ่งที่แตกต่างกันคือเงินดิจิทัลวอลเล็ต 10,000 บาทไม่ต้องลงทะเบียน เนื่องจากเป็นนโยบายถ้วนหน้า ทำให้เงินเข้าดิจิทัลวอลเล็ตของทุกคนได้เลย แต่ต้องเปิดใช้งานดิจิทัลวอลเล็ตก่อนเพื่อรับสิทธิ และสามารถใช้จ่ายเงินได้ผ่าน 2 ช่องทาง คือ แอปพลิเคชัน และส่วนคนที่ไม่มีโทรศัพท์มือถือใช้บัตรประชาชนเพียงใบเดียวหรือโค้ดส่วนตัวมาใช้แทนได้ เพื่อซื้อของจากร้านค้า
ข้อดีและข้อจำกัดมีอะไรบ้าง
นโยบายดิจิทัลวอลเล็ตนี้มีหลายฝ่ายต่างออกมาแสดงความเห็นในหลายด้าน สามารถสรุปข้อดีและข้อจำกัดได้เบื้องต้น ดังนี้
ข้อดี
- ไม่ต้องลงทะเบียน ซึ่งเงินดิจิทัล 10,000 บาท จะส่งตรงถึงกระเป๋าเงินดิจิทัลวอลเล็ตของประชาชน เพราะระบบจะผูกกับบัตรประชาชนเลย หากไม่มีสมาร์ทโฟนหรือแอปพลิเคชันก็ยังสามารถใช้ได้ผ่านเลขบัตรประชาชน 13 หลัก
- ให้คนไทยทุกคนที่มีอายุ 16 ปีขึ้นไป กรณีคนที่มีบัตรสวัสดิการอื่นๆ เช่น คนชรา คนพิการ ก็จะได้รับเงินเต็มจำนวน 10,000 บาทเช่นกันโดยไม่หัก
- ใช้ระบบ Blockchain เขียนเงื่อนไข ทำให้ไม่มีความเสี่ยง การเก็งกำไร และการขาดทุน เนื่องจากไม่สามารถแลกเปลี่ยนด้วยสินทรัพย์ดิจิทัลอื่นได้ ทำให้ไม่มีราคาตกและราคาขึ้น เพราะทุกเหรียญมีค่าเท่าเงินบาทเสมอ รับประกันโดยรัฐบาล
- รัฐบาลสามารถเก็บภาษีจากเงินส่วนนี้ได้อย่างเป็นระบบครบทุกบาท
ข้อจำกัด
- ต้องใช้จ่ายที่ร้านค้าต่างๆ ในรัศมี 4 กิโลเมตร จากที่อยู่ตามทะเบียนบ้าน สามารถปรับเปลี่ยนตามภูมิประเทศได้แต่ยังไม่กำหนดเนื่องจากต้องใช้เวลาศึกษาก่อน
- ใช้ภายใน 6 เดือน สามารถใช้จ่ายครั้งเดียวทั้งหมดหรือทยอยใช้ไปเรื่อยๆ ก็ได้
- ไม่สามารถกดเป็นเงินสดได้ และมีเงื่อนไขการซื้อสินค้าเฉพาะสิ่งจำเป็นในการดำรงชีวิต เช่น อาหาร น้ำดื่ม ยารักษาโรค เครื่องมือทำกิน ห้ามซื้อสินค้าที่เกี่ยวข้องกับอบายมุข เช่น ยาเสพติด การพนัน
- การใช้ระบบ Blockchain ในการจ่ายเงินนั้นช้า กว่าการโอนเงินจากธนาคารกว่าปกติ โดยเฉพาะกรณีมีการทำธุรกรรมจำนวนมาก
ข้อสงสัยของเงินดิจิทัลที่ยังไม่มีคำตอบ
เงื่อนไขต่างๆ ของการใช้เงินดิจิทัลที่อาจใช้เงินมากกว่า 500,000 ล้านบาท ยังมีข้อสงสัยอีกมากมายที่ทางพรรคเพื่อไทยยังไม่สามารถให้คำตอบได้อย่างชัดเจน เนื่องจากมีหลายเรื่องที่ต้องใช้เวลาศึกษาถึงผลกระทบต่างๆ โดยคาดว่านโยบายเงินดิจิทัล 10,000 บาท จะเริ่มใช้ได้ตั้งแต่ 1 มกราคม 2567 เป็นต้นไป
อีกทั้งเรื่องธุรกรรมทางการเงินต่างๆ ที่รัฐบาลจะเป็นผู้ตรวจสอบดูแล ด้านประชาชนจะสามารถตรวจสอบได้หรือไม่ เช่น เรื่องความโปร่งใสของการให้เงิน หรือประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลส่วนนี้ได้หรือไม่
รวมทั้งเรื่องปัญหาเรื่องเงินเฟ้อ เนื่องจากการนำเงินเข้าระบบจำนวนมาก แม้เพื่อไทยจะยืนยันแล้วว่าได้ศึกษาทุกปัญหาอย่างครบถ้วน โดยสภาวะเงินเฟ้อได้คลี่คลายลงบ้างแล้ว เนื่องจากไม่ได้เกิดจากอุปสงค์ ดังนั้นเงินในระบบดิจิทัลวอลเล็ตไม่ก่อให้เกิดภาวะเงินเฟ้ออย่างมีนัยสำคัญ และไม่มีผลกระทบต่อความมั่นคงทางการคลัง
ส่วนภาคประชาชนที่ต้องศึกษาและใช้งานจริงตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ เช่น การต้องใช้ภายในระยะ 4 กิโลเมตร อาจเป็นการสร้างความลำบากมากกว่าเดิมให้กับผู้ที่ไม่ได้อยู่ที่อยู่ตามทะเบียนบ้านหรือไม่
ด้านร้านค้าหลายแห่งก็ยังไม่ได้รับข้อมูลที่ชัดเจนในเรื่องการรับเงินว่าจะเป็นระบบอย่างไร ซึ่งอาจเกิดกรณีที่มีร้านค้าที่ไม่สามารถรองรับระบบเหล่านี้ได้ หากต้องใช้อุปกรณ์หรืออินเทอร์เน็ตที่อาจมีปัญหาในบางพื้นที่ หรือร้านค้าที่อยู่ห่างไกลผู้คนมากกว่าระยะ 4 กิโลเมตร รวมทั้งผู้ค้าขายที่ไม่ได้จดทะเบียน หรือมีข้อมูลในระบบภาษี จะสามารถรับเงินดิจิทัลนี้ได้หรือไม่
ทั้งนี้
ยังมีอีกหลากหลายประเด็นที่หลายคนตั้งข้อสังเกตจากกรณีที่ผ่านมา เช่น
นโยบายคนละครึ่ง ของรัฐบาล พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา
ที่เกิดกรณีการโก่งราคาสินค้าขึ้น
หรือการที่มีร้านค้ารับแลกเงินสดโดยไม่ต้องซื้อสินค้า
โดยกรณีเหล่านี้อาจเกิดขึ้นหรือไม่
เนื่องจากนโยบายที่ออกมานั้นยังไม่ชัดเจน
ทำให้ยังไม่มีแนวทางในการจัดการต่อปัญหาเหล่านี้
{Fullwidth}
